30 lat Łodzi Kaliskiej

Wystawa prezentująca30-letni dorobek kultowej łódzkiej grupy artystycznej, która odcisnęłapiętnona całym pokoleniumłodych twórców.

Bielską ekspozycję "30 lat Łodzi Kaliskiej" tworzą dwie wystawy: „Szczerość i blaga. Etyka prac Łodzi Kaliskiej w latach 1979–89” – przygotowana przez Muzeum Sztuki w Łodzi, której kuratorem jest Jarosław Lubiak, oraz wystawa pt. „Łódź Kaliska w czerni i bieli” – będąca wyborem kuratorskim prac Łodzi Kaliskiej z lat 90., dokonanym przez Agatę Smalcerz, dyrektora Galerii Bielskiej BWA.

Łódź Kaliska została założona w 1979 roku przez Marka Janiaka, Jerzego Kobę, Andrzeja Kwietniewskiego, Adama Rzepeckiego, Andrzeja Świetlika i Andrzeja Wielogórskiego. Młodzi artyści zawiązali ją w Darłowie, tuż po tym, jak usunięto ich z pleneru V Ogólnopolskich Fotograficznych Spotkań Młodych.

„Od samego początku szczerość bycia sobą, także – czy może nawet przede wszystkim – w fizjologicznych przejawach, w nieracjonalnych wygłupach, w niskich pobudkach, było tym, co artyści przeciwstawiali bufonadzie i zakłamaniu, jakie dostrzegali wokół siebie, zwłaszcza w środowisku artystycznym” – określa początki grupy Jarosław Lubiak.

W wystawie „Szczerość i blaga. Etyka prac Łodzi Kaliskiej w latach 1979–89” Jarosław Lubiak próbuje na nowo rozpoznać aktywność artystyczną grupy w pierwszej dekadzie jej istnienia. Ekspozycja przedstawia prace pogrupowane przez kuratora w pięciu wątkach: od najwcześniejszych prac związanych z fotomedializmem, poprzez dokumentację performance, akcji i działań oraz licznych manifestów w świadomy sposób posługujących się paralogizmami czy też antynomiami.

„Artystyczna etyka oznacza tu szczerość obnażenia swojej natury, nawet jeśli rzuca to wyzwanie oficjalnie obowiązującym normom kulturowym i społecznym konwenansom. Czasem artyści Łodzi Kaliskiej blagierstwu tych wszystkich, którzy udawali lepszych niż są w rzeczywistości, przeciwstawiali swoje blagierstwo, udając gorszych niż w rzeczywistości są” – precyzuje Jarosław Lubiak.

Agata Smalcerz wybrała wyłącznie czarno-białe prace Łodzi Kaliskiej. Są to przede wszystkim prześmiewcze inscenizacje słynnych obrazów z historii sztuki: światowej („Wolność wiodąca lud na barykady” wg Eugène’a Delacroix, „Narodziny Wenus” wg Sandra Boticellego czy „Śniadania na trawie” wg Édouarda Maneta) i polskiej („Bitwa pod Grunwaldem” wg Jana Matejki). W inscenizacjach brali udział sami artyści oraz ich słynne Muzy, a także grupa przyjaciół i statyści. Fotografie wykonywał Andrzej Świetlik, członek grupy, znakomity fotograf, ceniony w świecie reklamy. Ogromne płótna z tymi fotografiami były potem, podczas happeningów grupy, zamalowywane. Z kolei np. słynne „Siostry” wg dzieła francuskiego anonima z końca XVI wieku, mistrza szkoły Fontainebleau – „Gabriela d’Estrées i jej siostra księżna de Villars”, trafiły na kafelki, którymi wyłożona jest... toaleta w Muzeum Sztuki w Łodzi (stała instalacja pod nazwą „Czysta sztuka Muzeum Łodzi Kaliskiej”).

Obrazom towarzyszyć będą najgłośniejsze filmy grupy – od najwcześniejszych, z początku lat 80., w stylistyce niemych burlesek, do inscenizacji słynnych dzieł filmowych (np. „Gabinet doktora Caligari” czy „Pancernik Potiomkin”).

Łódź Kaliską tworzą dzisiaj: Marek Janiak, Adam Rzepecki, Andrzej Świetlik i Andrzej Makary Wielogórski. Andrzej Kwietniewski od 2008 roku nie uczestniczy w działaniach grupy.